Edit truyện là gì? Edit truyện là công việc chỉnh sửa lại các bản dịch thô bằng các công cụ dịch tự động hoặc bản convert ở trên mạng, editor sẽ chỉnh sửa lại câu từ cho mượt mà, dễ hiểu và thuần việt nhất có thể, chỉnh lại ngôn từ cho phù hợp cấu trúc ngữ pháp Việt Nam. Edit trong tiếng anh dịch nghĩa sang tiếng việt có nghĩa là chỉnh sửa, hiệu đính, hiệu chỉnh. Đa số hiện nay các editor ở Việt Nam edit truyện dựa trên các bản convert có sẵn trên mạng. Thậm chí, edit lại 1 bản edit sẵn của người khác cũng vẫn được coi là edit, hãy hiểu edit theo đúng nghĩa tiếng anh của nó là chỉnh sửa. Xem thêm: Dịch truyện, edit truyện kiếm tiền Convert là gì? Convert có nghĩa là các bản dịch thô. Các bản convert được dịch bằng các công cụ tự động hoặc bằng phần mềm mà không phải làm thủ công bởi con người, thường là convert trực tiếp từ Trung sang Việt bằng 2 phần mềm là Vietphrase hoặc Quick Translator. Do đó nội dung cơ bản được nắm vững nhưng từ ngữ thì rất cứng và khó đọc, kể cả những người biết tiếng Trung chưa chắc đã nghiền được convert, nên mới sinh ra những người edit để hiệu chỉnh hoàn thiện bản dịch thô hoặc dịch lại từ bản dịch của từ điển. Edit khác với dịch như thế nào? Như đã nói ở phần trên, edit là bạn chỉnh sửa lại từ 1 bản dịch thô đã được convert bằng tool có sẵn. Còn dịch là người ta sẽ dịch trực tiếp từ tiếng Trung Quốc sang tiếng Việt, có thể nói dịch giả là người ôm luôn phần việc của cả converter và editor, tức là vừa dịch thô trong đầu vừa hiệu chỉnh luôn ngữ nghĩa, cú pháp tiếng Việt cho nó mượt mà chuẩn chỉ. Làm đến đâu hoàn chỉnh đến đấy còn edit là phải hoàn chỉnh lại bản dịch thô có sẵn từ đầu đến cuối. Hay hiểu 1 cách đơn giản hơn, dịch giả là người làm việc trực tiếp với bản chữ gốc Trung Quốc (hoặc 1 ngôn ngữ nào đó), còn editor làm việc với 1 bản dịch thô sẵn của 1 bên thứ 3 - cũng nhiều editor kiêm luôn là converter. Beta truyện là gì? Beta là người soát lại lỗi cho edit, và cho cả dịch giả. Beta có thể hiểu là người sẽ đi kiểm tra thêm lại toàn bộ những gì edit đã làm như lỗi chỉnh tả, lỗi trình bày, những từ, câu văn chưa mượt, chưa sát nghĩa, thậm chí sai. Nói chung beta là người đi rà soát lại lần cuối trước khi đưa lên xuất bản chính thức. Do tính chất này, người Beta có thể có hoặc không cũng không ảnh hưởng gì nhiều, nếu editor hoặc dịch giả lười hoặc cẩn thận hơn, họ có thể nhờ, thuê người Beta lại bộ truyện họ đã làm, còn họ đã chắc chắn là mình làm tốt rồi thì không cần Beta cũng không có vấn đề gì cả. Do đó, quy trình truyện edit sẽ như thế này: Bản gốc -> Convert -> Edit -> Beta -> Xuất bản Hoặc: Bản gốc -> Convert -> Edit (kiêm luôn Beta) -> Xuất bản Truyện dịch: Bản gốc -> Dịch (kiêm luôn edit + beta) -> Xuất bản Hoặc: Bản gốc -> Dịch -> Beta -> Xuất bản Ví dụ cơ bản cho các bạn dễ hình dung: Đây là bản convert bằng tool từ điển tự động: Đây là bản của 1 editor đã edit: Bản sau khi đã beta lại lỗi chính tả, dấu câu, cú pháp: Phân loại các bản edit và beta Mình đã đọc hàng trăm truyện mà các bản edit, beta mình cho là ổn chỉ có thể đếm trên đầu ngón tay, còn bản không còn lỗi tí nào thì vô cùng hiếm. Vốn dĩ lúc đọc online mình chẳng để ý mấy đâu, toàn chặc lưỡi bỏ qua, nhưng đến lúc lưu lại các bản word, 1 là để save phòng các trường hợp cần thiết, 2 là lưu kho đọc, 3 là làm word in thì mình mới ngồi beta sơ lại cho hết lỗi, sau này có đọc lại hay đi in cũng không trúng phải những lỗi đó nữa, thì mới ngã ngửa ra vì.. không một bản edit nào không dính lỗi, từ lỗi chính tả đến lỗi edit, chưa nói tới độ mượt và hay. Các bản edit hiện nay thường là các bản edit thô hoặc edit còn rất nhiều sạn, đọc online lướt lướt qua thì không sao nhưng nếu được sửa lại thì tốt hơn nhiều. Thậm chí các bản đã qua beta rồi cũng chỉ thường check lại lỗi chính tả, còn các lỗi hành văn khi edit thì vẫn còn rất nhiều. Nhưng thường có nhiều trường hợp là tình trạng bản edit không ổn định. Một là các chương đầu edit kém vì khớp truyện, sau này edit dần các chương sau quen rồi thì tình trạng edit sẽ tốt hơn. Hai là tình trạng edit hỗn loạn: Có chương edit tốt, có chương kém ; trong 1 chương có đoạn edit hay có đoạn edit dở.. nói chung là đánh giá rất tương đối. Các lỗi thường gặp khi edit thì thường rất nhiều, vì rất nhiều lí do khách quan và chủ quan khác nhau, thường là vì do ảnh hưởng khi đọc bản QT và lúc edit lại là từng câu nên không kiểm soát được hết bản edit từ đầu tới cuối chương. Liệt kê một số lỗi thường gặp khi edit: Edit sai nghĩa: Khi QT dịch một dãy từ mà trong đó có 2 chữ sát nhau thuộc về một từ kép hoặc cụm từ nào đó mặc định nghĩa trong vietphare thì QT sẽ dịch trực tiếp theo nghĩa của cụm từ đó chứ không cần để ý tới văn cảnh hay 2 chữ đó có thuộc về 2 cụm từ khác nhau đứng sát nhau hay không (làm việc máy móc mà) nên khi editor không xem kĩ và dùng bản raw so sánh lại từng chữ của đoạn đó để hiểu nghĩa thì sẽ dẫn tới việc hiểu sai nghĩa câu và edit sai luôn. Và có một số cụm từ có nghĩa mặc định và edit sử dụng thường xuyên không thay đổi, nhưng mọi người thường quên mất là tiếng việt thì có nhiều cách diễn đạt một việc khác nhau mà có khi chỉ thay đổi một chữ cũng làm thay đổi cả ý nghĩa. Vd: QT thường dịch cụm từ "cầu xin tha thứ" nhưng nhiều trường hợp lại là "xin tha / xin tha mạng / xin thứ lỗi" chứ không phải chỉ có nghĩa thứ nhất. Ngoài ra còn rất nhiều từ khác tương tự. Không edit lại câu cho xuôi, thiếu từ, thiếu từ chỉ quan hệ, từ nối: Câu được edit nhưng các thành phần trong câu sắp xếp lộn xộn theo thứ tự của bản QT VD: Mạc Úy vết thương chưa khỏi trên đùi => Vết thương trên đùi Mạc Úy vẫn chưa khỏi Đây là một lỗi thường xuyên có mặt trong các bản edit, vì vậy có nhiều bản edit đúng nghĩa, không lỗi chính tả nhưng vẫn khó chấp nhận. Edit chưa thích hợp: Mỗi một dạng văn khi edit đều có những chú ý nhất định, để bản edit thuần việt, đúng nghĩa, trơn tru mạch lạc dễ hiểu Edit truyện hiện đại thì không nên dùng quá nhiều từ hán việt cổ, nên tìm các từ thay thế hiện đại VD: Lão bản = ông chủ, chủ cửa hàng Edit truyện cổ trang võ hiệp thì không nên dùng các từ hiện đại nhiều nhưng cũng hạn chế dùng từ cổ, những đoạn nào có thể edit thuần việt rõ nghĩa thì nên edit luôn, chỉ cần tránh các từ quá hiện đại là được. Edit các thể loại võng du, cơ giáp, tương lai nên edit văn hiện đại một chút cho nó dễ hiểu, tận lực edit thuần việt. Còn rất nhiều lỗi khác giờ mình cũng không nhớ rõ, bình thường cứ gặp trúng lúc edit hoặc beta thì nhận ra thôi nhưng lúc đó đang làm cũng không ghi lại, cũng không biết gọi tên lỗi thế nào cho đúng, sau này có thời gian sẽ làm một bản ghi chép chi tiết. Nói chung là để có một bản word tốt thì tùy vào năng lực của edit + beta, edit càng tốt thì beta càng dễ làm cho nó tốt hơn, còn beta có giỏi đến đâu thì cũng không thể phá toàn bộ văn phong của một editor từ đầu tới cuối cả một bộ truyện được, họa chăng là beta.. tự mình edit lại từ đầu truyện đó cho xong. 1. Bản QT / CCP / dịch máy Là bản dịch thô bằng các phần mềm dịch tiếng nước ngoài. QT dịch theo dạng từng chữ – cụm từ nên rất nhiều các đoạn khó dịch nghĩa – các đoạn dịch bị sai vì bị dính cụm từ. 2. Bản edit thô Bản edit thô chia ra làm nhiều cấp bậc, tệ nhất là khá hơn QT 1 tí, hay nói thẳng ra là không khác QT là mấy T___T, trung bình là 1 bản edit trộn lẫn giữa QT và tiếng việt, tức là câu cú nửa việt nửa QT, loại này thì đọc rất khó chịu, mà theo cảm nhận của mình là.. thà đọc bản QT còn đỡ nhức đầu hơn ="= Khá nhất là những bản edit thô đã gần đạt đến trình độ bản edit thuần việt nhưng vì câu cú hơi lủng củng, lỗi văn phạm nhiều nên vẫn bị xếp vào bản edit thô. Cần edit lại nhiều lần. 3. Bản edit Là những bản edit đã đạt đến độ thuần việt nhất định, câu cú đọc xuôi, dễ hiểu, đúng nghĩa. 4. Bản beta Bản beta cũng chia làm 2 dạng là: Thứ nhất là beta lỗi: Đây là dạng beta thường thấy nhất, là yêu cầu cơ bản. Beta lỗi chính tả – ngữ pháp – câu cú. Thứ hai là beta mượt: Beta lại cách dùng từ, có khi là thay đổi cả câu – đoạn văn, cách xưng hô.. sao cho bản edit trở nên thuần việt và mượt nhất có thể. Nó gần như là dạng edit lại một bản edit gốc, thường rất khó làm, nếu editor tự beta mượt thì sẽ dễ hơn, nhưng dễ ngán vì liên tục beta đi beta lại 1 truyện sẽ có cảm giác như edit 1 truyện 5, 6 lần liên tục vậy, và thường thì editor khó nhận ra lỗi của mình @_@ Nếu là beta riêng thì cũng khó vì bản edit đã mang giọng văn và cách diễn đạt của editor rồi nên beta muốn sửa 1 đoạn nào đó thì phải thay cả cách diễn đạt của đoạn đó, và nếu muốn chắc chắn mình beta đúng thì nhiều khi phải giở raw và QT ra edit lại.. nói chung là nếu muốn beta mượt tốt thì người beta phải có khả năng vững và tính chỉn chu. 5. Bản edit + beta hoàn chỉnh: Yêu cầu thấp nhất là: Văn: Trơn tru – mạch lạc – thuần việt – dễ hiểu Trình bày: Không còn sạn: Lỗi chính tả, dấu câu, ngữ pháp.. 6. Bản edit / dịch hay: Này là do cảm nhận cá nhân, ví dụ 1 truyện có 4, 5 bản edit, bạn thích cách edit – giọng văn của editor nào hơn thì sẽ cho bản edit đó hay hơn. Nhưng thường các bản edit được đánh giá cao là các bản edit đọc rất mượt, ít hoặc gần như không có lỗi, văn phong cá nhân tốt, thú vị. 7. Bản sạn Sạn là tất cả lỗi trong 1 bản edit / beta Thường thấy nhất là lỗi chính tả, dấu câu.. các loại lỗi trình bày: Là các lỗi dễ sửa Lỗi edit: Lỗi dịch, lỗi edit, lỗi dùng từ.. rất khó sửa hết Kết luận: Tất cả các editor đều nên tìm beta, beta càng nhiều càng tốt, nếu không thì hãy tự dành thời gian beta. Các reader cũng nên dành thời gian soát lỗi giúp các editor.
