Trong nền văn hóa và tiềm thức con người Việt Nam, có những loài cây luôn có một sự gắn bó mật thiết, trở nên quen thuộc và có giá trị bền vững thể hiện trong cuộc sống hàng ngày của người dân, nếu như ở miền Bắc có đặc trưng là cây tre thì miền nam có cây dừa. Nam Bộ được mệnh danh là vùng "văn hóa miệt vườn", gắn liền với nền nông nghiệp trồng lúa nước và các loại cây ăn trái. Trong các loài cây đó, cây dừa là loài cây quen thuộc dễ dàng bắt gặp hơn cả khi đi dọc miền Nam và đặc biệt là tỉnh Bến Tre, câu nói dáng đứng Bến Tre chính là một hình ảnh ẩn dụ sinh động của cây dừa được so sánh với vẻ đẹp yêu kiều của người phụ nữ nơi đây. Có thể nói, các biểu hiện trong sinh hoạt văn hóa của con người vùng đất này không thể thiếu vai trò của cây dừa. Dưới đây là những câu thơ, bài thơ về cây dừa hay nhất cho các bạn tham khảo. Nổi tiếng nhất trong chùm thơ Dừa là bài thơ Cây Dừa của nhà thơ Trần Đăng Khoa Cây Dừa Cây dừa xanh toả nhiều tàu Dang tay đón gió, gật đầu gọi trăng Thân dừa bạc phếch tháng năm Quả dừa – đàn lợn con nằm trên cao Đêm hè hoa nở cùng sao Tàu dừa – chiếc lược chải vào mây xanh Ai mang nước ngọt, nước lành Ai đeo bao hũ rượu quanh cổ dừa Tiếng dừa làm dịu nắng trưa Gọi đàn gió đến cùng dừa múa reo Trời trong đầy tiếng rì rào Đàn cò đánh nhịp bay vào bay ra.. Đứng canh trời đất bao la Mà dừa đủng đỉnh như là đứng chơi Trần Đăng Khoa. Và bài thơ Dừa ơi của tác giả Lê Anh Xuân Dừa Ơi Tôi lớn lên đã thấy dừa trước ngõ Dừa ru tôi giấc ngủ tuổi thơ Cứ mỗi chiều nghe dừa reo trước gió Tôi hỏi nội tôi: Dừa có tự bao giờ? Nội nói: Lúc nội còn con gái Đã thấy bóng dừa mát rượi trước sân Đất này xưa đầm lầy chua mặn Đời đói nghèo cay đắng quanh năm. Hôm nay tôi trở về quê cũ Hai mươi năm biết mấy nắng mưa Nội đã khuất rồi xanh rì đám cỏ Trên thân dừa vết đạn xác xơ. Dừa ơi dừa! Người bao nhiêu tuổi Mà lá tươi xanh mãi đến giờ Tôi nghe gió ngàn xưa đang gọi Xào xạc lá dừa hay tiếng gươm khua. Ôi có phải nhà thơ Đồ Chiểu Từng ngâm thơ dưới rặng dừa này Tôi tưởng thấy nghĩa quân đuổi giặc Vừa qua đây còn lầy lội đường dây. Tôi đứng dưới hàng dừa cao vút Cạnh hàng dừa tơ lá mướt xanh màu Những công sự còn thơm mùi đất Cạnh những chiến hào chống Pháp năm nao. Vẫn như xưa vườn dừa quê nội Sao lòng tôi vẫn thấy yêu hơn Ôi thân dừa đã hai lần máu chảy Biết bao đau thương, biết mấy oán hờn. Dừa vẫn đứng hiên ngang cao vút Lá vẫn xanh rất mực dịu dàng Rễ dừa bám sâu vào lòng đất Như dân làng bám chặt quê hương. Dừa bị thương dừa không cúi xuống Vẫn ngẩng lên ca hát giữa trời Nếu ngã xuống dừa ơi không uổng Dừa lại đứng lên thân dựng pháo đài. Lá dừa xanh long lanh ánh nắng Theo đoàn quân thành lá nguỵ trang Nếu rụng xuống dừa ơi không uổng Dừa lại cháy lên ánh đuốc soi đường. Đất quê hương nát bầm vết đạn Đã nuôi dừa năm tháng xanh tươi Ôi có phải dừa hút bao cay đắng Để trổ ra những trái ngọt cho đời. Nghe vườn dừa rì rào tiếng nhạc Lòng nao nao tôi nhớ nội xiết bao Tuổi thơ xưa uống nước dừa dịu ngọt Tôi biêt đâu thuở chua xót ban đầu. Tôi ngước nhìn mùa xuân nắng dọi Bốn mặt quê hương giải phóng rồi Tôi bỗng thấy nội tôi trẻ lại Như thời con gái tuổi đôi mươi Như hàng dừa trước ngõ nhà tôi. Bài thơ ngắn về cây dừa Dừa non ơi hỡi dừa non Đến khi dừa lớn anh còn tương tư Thời gian đâu thể chần chừ Người ta dạm hỏi hững hờ em xa Qua nhà mời thiệp cho ta Lòng như quả ớt làm ra nụ cười * Vỏ dừa xanh, cái trắng phau Má hồng em ướp đỏ au bằng gì? Yêu em xây núi tình si Ngẩn ngơ bụng dạ đòi đi chẳng về * Anh về bẻ trăm khuôn dừa Gói trăm bánh nếp sang nhà hỏi em Đã yêu nhau bong bóng khó chìm Gỗ lim khó nổi, anh với em khó rời * Nếu tôi là quả dừa Không lừa dối miệng người đang khát Đập tôi ra anh sẽ thấy nước ngọt Giấu trong hai lần vỏ khác nhau * Giã ơn ai có cây dừa Cho tôi nghỉ mát đợi chờ người thương Giã ơn câycửu lý hương Hai đứa hai họ, ta thương nhau đời Lời cây dừa Lúc trẻ người hút nước Khi già người xơi cùi Cả đời tôi ăn đất Mấy ai người thương tôi Hàng dừa canh giữ biển Thân gầy guộc mong manh Vươn dài ra hướng gió Đối mặt cùng bão giông Lá chẻ ra xơ tướp. Bao năm canh giữ biển Bền bỉ và dẻo dai Vẫn không quên kết trái Dâng sữa ngọt cho đời. Cây dừa Ba xuân đào lý phải duyên ưa Cây trái liền năm chẳng kịp dừa Đuôi phượng vẻ vang che nắng gió Mình rồng chan chứa gọi mây mưa Dãi dầu giúp kẻ khi xơi tối Giúp nước vui người buổi khát trưa Rường cột miếu đường không xứng mặt Chống ngăn bờ cõi cũng bưa bưa. Thơ dừa: Dưới bóng dừa Về đây lòng thấy yêu yêu Yêu người, yêu xứ hay yêu bóng dừa Tôi yêu sen nở Bờ Hồ Hay yêu cô gái học trò tóc xanh Bao nhiêu cảnh, bấy nhiêu tình Qua nguồn rung cảm... chảy thành dòng thơ Ai người khăn gói gió đưa Về đây... quên hết nắng mưa, bụi đời Khi yêu, yêu lắm người ơi Cả trời cả đất cả người Bến Tre Bóng dừa râm mát lối quê Người ơi! tôi ngỡ lối về cung tiên Gái làng đi họp chợ phiên Phất phơ tà áo nàng tiên xứ dừa. Em ạ trưa nồng vào quán cũ Lòng người trở lại buồn bâng quơ Khơi trong dĩ vãng tìm vang bóng Kỷ niệm ngủ yên dưới bóng dừa Bài thơ: Dừa Tam Quan Tam Quan nổi tiếng nhiều dừa Qua đây, đúng độ trưa vừa nắng gay Ngỡ ngàng có phải nơi đây: Một vùng xơ xác, thân gầy đứt ngang! Xa xa mấy mái tranh vàng Những hàng cây, dở dang hàng, nối nhau Ô hay bỗng diệu kỳ sao Trong hoang vắng, một lời chào thật trong: Mời dừa, xin khách dừng chân Tam Quan tiếng nổi xa gần là đây! Ghé vào, càng lạ lùng thay Dưới hiên, buông lửng lơ đầy chùm xanh Lẹ làng, dao ngọt đưa nhanh Một dòng nước mát trong lành chảy ra Tan rồi cái mệt đường xa Dừa Tam Quan đúng là dừa Tam Quan Khách rằng: Thôn xóm tan hoang Tưởng dừa bớt ngọt sao càng thấy thơm? Chủ rằng: Nước ngọt tự trong Đất thêm dày dạn, người không biết lùi Nước thơm là ở nơi cùi Dừa ngon là ở nơi người biết chăm Lên đường, cứ mãi bâng khuâng Đất, người là vậy: Tam Quan xứ dừa! Nhớ dừa Em sinh ở Tam Quan Giữa miền Nam ruột thịt Quê em dù xa tít Em vẫn nhớ vẫn thương Nằm sát ở bên đường Rừng dừa ngủ dưới nắng Thân cây dừa mọc thẳng Hắt bóng xuống đầy vườn Cơm dừa trắng và ngon Xa ba năm vẫn nhớ Em nhớ gian nhà nhỏ Sáng ngọn đèn dầu dừa Nhớ cả sớm cả trưa Mẹ đứng xe từng sợi Em ngồi bên em đợi Vòng dây dừa cuộn nhanh Làng em toàn nhà tranh Mua rào dội sang sảng Thân dừa cưa làm máng Trút nước xuống bên đường Khi mà nắng trưa tuôn Ôm trái dừa em núc Ngửa đầu uống ừng ực Từng hớp nước dừa ngon Em nhớ trái dừa tròn Của quê em Bình Định Lấy ngón tay em tính Ngày trở lại vườn dừa Dừa Dừa thích ngắm trăng Thích reo tàu lá Đem nước lên quả Lúc nào ai hay! Trèo tít lên cây Đung đưa trời rộng Chặt buồng, buộc dây Anh tôi giòng xuống Phạt chúm để uống Cái bát to sao! Cổ tôi mát ngọt Nước giữa trời cao... Võng treo nhà sau Bà đưa kẽo kẹt Yêu đứa cho xơ Cha đan võng đẹp Lại nhìn lên mái Lá dứa lợp nghiêng Mặc mưa, mặc gió Cả nhà ngủ yên... Cha bảo: hai miền Dừa đều đẹp cả Trưa nay uống dừa Nhớ Miền Nam quá! Bài ca cho người đi trồng dừa Giã từ phố chợ Trà Vinh Chúng tôi đi về phía biển Đường bụi mù, đường xa biền biệt Những xóm làng chưa kịp gọi tên Đã trở thành nơi thương nhớ Duyên Hải quê em xôn xao muôn thuở Cho em về với rừng xưa Bến Giá vô cùng cái nắng ban trưa Vi vu rừng dừa vọng Ai có đến đây những ngày chiến trận Mới hiểu hết dừa xanh bây giờ Như vầng trăng dành cho bé thơ Đất dành cho chúng tôi dừa ấy Và lời ca cất lên từ đấy Giữa vùng dừa mênh mông... Bóng dừa Bóng xa như núi nghỉ Bóng gần thành mây cao Thân dừa găm vết đạn Nước ngọt. Bọc cùi thơm Cái ăn và cái mặc Treo chung với trái vườn Mái lá, tường cũng lá Trời trong chum nước chiều Mộ con xây trước cửa Chim xà day dứt kêu Hậu cứ, đơn sơ vậy Quân đi và quân về Bóng vườn ôm chiến trận Biển đầy thương Bến Tre Trời còn cho chắc bước Chăm mộ và nuôi cây Má ơi, kìa gió chướng Bông so đũa buông đầy Bài hát về cây dừa Nhấm vào lưỡi thấy cay, uống vào ngọt và mát Là trong lành nước dừa xiêm quê tôi Còn giọng dân ca về cây dừa em hát Tôi biết gọi là chi bây giờ... Nam Bắc hai mươi năm cách xa Sao câu hát gọi quê hương về gần tôi thế Giọng của em rất trẻ Như cây dừa quê tôi trong giông bão vẫn không già Lòng đất mẹ rất sâu, giọng hát em bay xa Cây dừa lớn nhờ đất lành và giọng hát Trên phù sa gió cát Nước bạc mênh mảng Ru mình bên những dòng sông Vươn tàu che những đoàn quân Dừa reo khúc hát chiến công thành đồng Những năm trái dừa chọi với trái bom Nước dừa khét đắng mùi thuốc độc Những năm Cây Dừa là tên của trại giam ngoài nhà lao Phú Quốc Những năm lá dừa bị thương héo queo rơi xuống gốc Còn kịp gửi màu xanh nguyên vẹn cho chồi Những năm dừa sống như miền Nam gan góc Em chưa hiểu hết cây dừa quê tôi đâu. Giọng hát bay xa, lòng đất thắm sâu Cây dừa lớn nhờ đất lành và giọng hát... Những năm cây dừa theo ra với Bắc Bắc nhớ miền Nam, hôm sớm vào ra Chắt chiu vun xới cho dừa Nay dừa đã lớn... Lá dừa rưng rưng khi Bác đưa tay lên ngực mình xúc động: ... Miền Nam trong trái tim tôi! Những năm bài hát cây dừa có Bác với miền Nam thao thức Em chưa hiểu hết cây dừa quê tôi đâu. Hôm nay theo quê dừa về miệt Cà Mau Gặp những má già móm mém nhai trầu Hai mươi năm đạn dày súng gươm nuôi lớn những anh hùng đi làm nên những chân trời bão táp Trên phù sa gió cát Nước bạc mênh mang Em nhớ hát cho những má già tôi nghe bài hát cây dừa trong câu hát dân gian Câu hát có lòng Bác thương miền Nam không ngủ Mỗi sớm mai ra, Bác chăm dừa trước ngõ Vui một ngày thắng lớn ở miền Nam. Đuốc lá dừa Một lần nào đó trong mơ Gặp người cầm đuốc lá dừa dẫn đi Lặng im chẳng nói năng gì Phừng phừng lửa có điều chi giấu mình Một lần nào đó dòng kênh Chiếc xuồng máy rẽ lục bình đêm mưa Một người đứng mãi trên bờ Giơ cao cây đuốc lá dừa dõi theo Một lần nào đó, xóm nghèo Về thăm, lòng hứa thương yêu trọn đời Rồi ta đi, rồi ta vui, Rồi ta quên... Dòng nước trôi xa mình... Và cầu ván đã long đinh Loi thoi so đũa bờ kênh lệch hàng Và bao lời hẹn lỡ làng Gió lùa đã tướp liếp hàng nắng mưa Một lần nào đó trong mơ Cầu sao được đuốc lá dừa lại soi... Tặng đảo dừa Nắng đảo càng xanh rợi bóng dừa, Con đò mơ ngủ dưới hiên trưa. Gió nồm mãi thổi theo chiều rộng, Đã ghé về đây dưới mái chùa. Cuộc sống vừa ra khỏi ngổn ngang, Trưa nay lắng lại chuyến đò ngang. Trời xanh là của bờ yên tĩnh, Cho những niềm vui biết ngỡ ngàng. Nha Trang! Còn lại y nguyên đấy, Một buổi trưa sâu ghé đảo dừa. Chợt hiểu vì sao trong cách biệt, Cây dừa từng gợi nỗi buồn trưa! Vườn dừa Vườn dừa có trái dừa xinh Có cô con gái hiền lành dễ thương Có nhiều gió dịu vương vương Xanh xanh bóng lá, rờn rờn tình quê Có ai về miệt Bến Tre Hỏi thăm nàng ấy vườn kia vài lời Vườn em gây tự bao đời Mà cao bóng rợp che trời trong xanh Dừa bao nhiêu gốc, cô mình? Cây bao nhiêu đốt? Trái lành bao nhiêu? Hanh về cỏ rạc nắng thiêu Vườn dừa xanh mướt, hiu hiu gió cười Êm êm luôn ngỡ chiều rơi Đường thuôn bóng đổ, rạch ngòi quanh co Nước dừa mát rượi thơm tho Cùi dừa dịu ngọt... kẻ cho người mời Ở đây quên cả nắng lười Quên tình tráo trở, quên đời bạc đen Ở đây dừa mọc liền chen Đổ muôn bóng rợp đầu hiên cuối hè Chân thành một tấm tình quê Sớm chiều đon đả đi về đón đưa... Xa xôi nhớ mãi vườn dừa, Thương về nàng ấy bây giờ thương ai? Bài thơ: Xem tranh hứng dừa Người ấy, cảnh ấy chắc mùa xuân: Dừa căng tròn, váy một vạt Dừa căng tròn, váy nâng ngược Ánh mắt kia, nụ cười kia Và kiểu dạng chân thách thức: Thả đi nào, em chấp! Những chàng trai với hai quả dừa Đã nhận ra váy kia quá mỏng Da mịn thế, dừa thì quá nặng. Kẻ muốn hứng, người chưa cho hứng Dưới, trên khấp khởi mừng, lo Vượt thế kỷ, bỏ trôi thiên nhiên kỷ Họ vẫn nhìn nhau trong giấy mực làng Hồ. Truyện Thơ Cổ Tích Cây Dừa Cong Lạng Sơn có bóng hình nhân Ẵm con chờ chồng đứng cả ngàn năm Lại thêm một cặp vợ chồng Chồng đi chinh chiến mấy năm chẳng về Mấy năm ngày ngắn đêm thừa Ngày rằm vợ vẫn đến chùa khấn van Cầu mong được nhận tin chàng Mấy năm nàng vẫn chợt choàng chờ tin Ngày đi chiều tối chẳng yên Nén nhang cầu khấn từng đêm chờ chồng Thời gian đã mấy năm mong Vẫn thơ thẩn sống long đong một mình Chiều về đường ngõ vắng tanh Lủi thủi mình sống chờ trông chồng về Ngày ngày đứng tựa cây dừa Ngó ra ngoài ngõ lưa thưa bóng người Cây dừa đứng thẳng trọc trời Nghe lời than thở lòng người ngày đêm Trời cao ngó xuống thêm thương Ngó thấy cảnh buồn chờ chồng mấy năm Trời uốn cây dừa cho cong Để khỏi nàng tựa đau lưng từng ngày Thì ra từ đó đến nay Cây dừa đâu thẳng đêm ngày như cau Nỗi Nhớ Quê Huơng Đã mấy chục năm rồi xa quá Nhớ con sông thành quả biết bơi Cây dừa nhờ nước mây trời Xanh um màu lá nhẹ lơi gió lùa Xuồng ba lá chèo khua kẻo kẹt Vùng bình yên rõ nét hiền hoà Cách xa tận chốn phồn hoa Quê hương ta đó mặn mà chốn xưa... Thơm vị ngọt nước dừa tinh khiết Ở nơi này biền biệt xứ người Lòng buồn da diết tả tơi Nỗi niềm cố quốc dạ thời cưu mang Giờ tóc bạc muộn màng cuối kiếp Chỉ còn thơ bắc nhịp qua cầu Sẻ chia thi hữu tình sâu Cho nguôi cơn gió nỗi sầu tha hương Chân mỏi mệt dặm trường lữ khách Cũng rất may gặp mạch thơ tình Vài câu khuây khỏa lung linh Mây đưa nhung nhớ bóng hình quê cha... Sao quên được ngọc ngà xưa cũ Lòng yêu này còn ủ trong tim Dẫu cho ba nổi bảy chìm Quê hương khế ngọt cánh chim nhớ về.. Thơ hay về dừa: Dừa Xanh Hiên ngang đứng giữa đất trời Cất lên rượu ngọt cho đời mê say Tiêu chua, hút mặn tháng ngày Béo bùi, cùi đọt trắng dầy thơm ngon. Đạn bom, giông tố chẳng sờn Lụi tàn... rồi lại rập rờn tươi xanh Là cây mà chẳng mong manh Gửi vào tên đất rạng danh Xứ Dừa Trái lành ươm bởi nắng mưa Tình quê gửi gắm cho vừa tin yêu Dáng ai dung dị, diễm kiều Dừa xanh, xanh mãi những điều tri âm.
