Yule Lads Là Gì? Truyền Thuyết Về 13 Chàng Trai Yule

The Yule Lads: 13 Kẻ Quấy Rối Đêm Đông

Họ là ai?

The Yule Lads là 13 anh em ruột, con của mụ Grýla và người chồng lười biếng Leppalúði. Ngày xưa, họ được mô tả là những con quái vật khát máu giống mẹ. Nhưng theo thời gian, hình ảnh của họ "mềm mỏng" đi, trở thành những gã yêu tinh tinh quái, chuyên đi ăn trộm vặt và quấy phá nhà cửa.

Gia đình của Grýla đúng kiểu hội "hàng xóm không ai muốn dây vào", nhưng lại là biểu tượng đặc trưng nhất của mùa Giáng Sinh Bắc Âu. Lần nào kể tới cũng thấy vừa rờn rợn vừa buồn cười, vì đúng chất quái nhưng lại.. rất gia đình.

Grýla là mụ phù thủy khổng lồ sống trên những ngọn núi lạnh giá của Iceland. Mụ nổi tiếng với món khoái khẩu nghe xong là trẻ con ngoan liền: Món hầm từ những đứa trẻ hư. Người Iceland xưa dùng câu chuyện Grýla để dọa trẻ bướng, nhưng theo thời gian mụ trở thành một biểu tượng văn hóa thú vị hơn là đáng sợ.

Chồng của Grýla là Leppalúði, ông chồng lười nổi tiếng toàn vùng. Người ta hay trêu rằng mụ Grýla mạnh mẽ bao nhiêu thì ông chồng.. vô dụng bấy nhiêu. Leppalúði gần như không xuất hiện làm việc gì quan trọng, chỉ được biết đến như người luôn bị Grýla kéo theo trong mấy phi vụ rượt bắt trẻ con.

Hai người có một lũ con đông và nghịch đến mức trở thành huyền thoại: 13 Yule Lads. Đây là các nhân vật xuất hiện từ ngày 12 đến 24 tháng 12, mỗi đứa một tính xấu riêng, nghịch phá nhà dân. Có đứa chuyên trộm xúc xích, đứa chuyên đóng cửa mạnh, đứa chuyên liếm thìa, đứa chuyên rình cửa sổ. Mỗi Yule Lad xuất hiện một ngày rồi biến mất, để lại đúng chất tinh nghịch truyền thống của mùa đông Iceland. Ngày nay, người Iceland coi Yule Lads thân thiện hơn, giống như ông già Noel phiên bản phá phách, tặng quà cho trẻ ngoan và cà khịa trẻ hư.

Trong đại gia đình đó còn có Yule Cat, con mèo khổng lồ to bằng cả căn nhà, chuyên săn những ai không được tặng quần áo mới vào dịp Giáng Sinh. Câu chuyện này nhằm khuyến khích mọi người chăm chỉ làm việc vào mùa đông, vì nếu không hoàn thành công việc dệt may thì nguy cơ bị mèo ăn mất vẫn.. lởn vởn trong truyền thuyết.

Tóm lại, gia đình Grýla là một tổ hợp vừa kỳ quái vừa hài hước: Một bà mẹ hung dữ nhưng mang tính biểu tượng, ông chồng lười, mười ba cậu con trai nghịch ngợm và một con mèo to xác thích dọa người. Họ tạo nên một nét Giáng Sinh rất riêng của Iceland: Không chỉ có sự ấm áp và quà tặng, mà còn có những câu chuyện kỳ lạ khiến mùa đông thêm phần sống động và đáng nhớ.

Quy luật hoạt động: Chiếc giày bên cửa sổ

Thay vì chỉ có một đêm Giáng sinh, trẻ em Iceland có tới 13 đêm để hồi hộp.

Bắt đầu từ đêm 11/12, từng người trong số 13 anh em sẽ lần lượt xuống núi viếng thăm các ngôi nhà (mỗi đêm một người).

Trẻ em sẽ đặt một chiếc giày lên bệ cửa sổ.

Trẻ ngoan: Sẽ nhận được kẹo hoặc một món quà nhỏ trong giày.

Trẻ hư: Sẽ nhận được một củ khoai tây thối. Đây là một sự sỉ nhục lớn đối với bọn trẻ ở Iceland!

Danh sách "truy nã" 13 Chàng Trai Yule

Mỗi gã đều có một cái tên mô tả đúng "tệ nạn" hoặc đặc điểm quái dị của hắn. Dưới đây là thứ tự xuất hiện của họ:

1. Stekkjarstaur (Kẻ Quấy Cừu) - 12/12: Hắn có đôi chân gỗ cứng đơ nên đi lại rất khó khăn. Hắn thích lẻn vào chuồng cừu để quấy rầy lũ cừu cái và trộm sữa của chúng.
   
2. Giljagaur (Gã Khe Núi) - 13/12: Hắn nấp trong các khe suối và rãnh nước quanh nhà, chờ khi nông dân lơ là sẽ lẻn vào chuồng bò để ăn trộm váng sữa (lớp bọt béo ngậy trên thùng sữa mới vắt).
   
3. Stúfur (Gã Lùn Tịt) - 14/12: Gã này cực kỳ lùn. Hắn có sở thích kỳ quặc là ăn trộm những cái chảo rán (khi người ta nấu xong chưa kịp rửa) để vét lớp cháy và mỡ thừa dính trên đó.
   
4. Þvörusleikir (Kẻ Liếm Muỗng) - 15/12: Gã này ốm nhom ốm nhách vì suy dinh dưỡng. Hắn chuyên lẻn vào bếp để ăn trộm những chiếc muỗng gỗ (thường dùng để khuấy nồi) và liếm sạch thức ăn dính trên đó.
   
5. Pottaskefill (Kẻ Cạo Nồi) - 16/12: Hắn rình rập ngoài cửa, chờ khi lũ trẻ ăn xong và để lại nồi niêu xoong chảo chưa rửa. Hắn sẽ lao vào vét sạch những mảng cháy hoặc thức ăn thừa còn sót lại trong nồi.
   
6. Askasleikir (Kẻ Liếm Bát) - 17/12: Gã này chuyên nấp dưới gầm giường. Khi ai đó đặt cái "askur" (một loại bát gỗ có nắp truyền thống của Iceland) xuống sàn, hắn sẽ thò tay ra trộm lấy và liếm sạch bên trong.
   
7. Hurðaskellir (Kẻ Đập Cửa) - 18/12: Đây là gã ồn ào nhất. Hắn thích rình mò vào ban đêm khi mọi người đang ngủ say, sau đó.. RẦM! Hắn đóng sầm các cánh cửa lại để dọa mọi người tỉnh giấc chơi.
   
8. Skyrgámur (Kẻ Nghiện Sữa Chua) - 19/12: Hắn là một gã to xác và ngu ngốc, chỉ có một đam mê duy nhất là Skyr (món sữa chua truyền thống của Iceland). Hắn sẽ phá kho lương thực để ăn trộm và ngấu nghiến món này cho đến khi nứt bụng.
   
9. Bjúgnakrækir (Kẻ Trộm Xúc Xích) - 20/12: Hắn rất giỏi leo trèo. Hắn sẽ leo lên xà nhà, nơi người ta treo xúc xích để hun khói, và ăn trộm những cây xúc xích ngon lành nhất.
   
10. Gluggagægir (Kẻ Nhìn Trộm) - 21/12: Hắn không ăn trộm đồ ăn ngay. Hắn sẽ ghé mắt nhìn qua cửa sổ để soi mói xem trong nhà có đồ đạc gì quý giá hoặc đồ chơi gì đẹp để sau này tìm cách lấy cắp.
    
11. Gáttaþefur (Kẻ Đánh Hơi) - 22/12: Hắn có cái mũi to khổng lồ và thính giác siêu phàm. Hắn dùng cái mũi đó để đánh hơi mùi Laufabrauð (bánh mì chiên giòn trang trí hoa văn dịp Giáng sinh) từ khoảng cách rất xa để tìm đến ăn trộm.
    
12. Ketkrókur (Kẻ Móc Thịt) - 23/12: Hắn mang theo một cái cây gậy có móc sắt dài. Hắn sẽ leo lên mái nhà, thả cái móc qua ống khói để móc trộm những tảng thịt cừu hun khói đang treo trong bếp.
    
13. Kertasníkir (Kẻ Trộm Nến) - 24/12 (Đêm Giáng sinh) : Gã cuối cùng đến vào đêm Giáng sinh. Ngày xưa nến được làm từ mỡ động vật nên có thể ăn được. Hắn sẽ bám theo lũ trẻ để ăn trộm nến của chúng, vừa để ăn, vừa để khiến lũ trẻ phải ngồi trong bóng tối.

Sau đêm Giáng sinh, họ sẽ lần lượt trở về núi theo đúng thứ tự họ đã đến, người cuối cùng rời đi vào ngày 6/1 (Lễ Hiển Linh), kết thúc mùa lễ hội.